Noorwegen,
duiken in het Skagerrak
 

Land van rotsachtige kusten, baaien en fjorden met vele idyllische plekjes waar je even rustig weg kan dromen. Een ongekende schoonheid die zich ook onder het wateroppervlak doorzet. Ten gevolge van de warme golfstroom is het onderwaterleven hier bijzonder kleurrijk en kent een grote verscheidenheid aan organismen.

   Skottevig Maritime Senter                                                                 PTE diashow

Na een rit van ruim acht uur komen we aan in Hirtshals, het uiterste noorden van Denemarken, vanwaar de boot naar Kristiansand vertrekt. Met de snelle vaart doen we er 2,5 uur over om in Noorwegen te komen. Na aankomst in Kristiansand is het nog maar een half uur rijden naar het Skottevig Maritime Senter in Høvåg. 
Terwijl we het terrein van Skottevig Maritime Senter oprijden, worden we opgewacht door Duitse duikbasis beheerders Frank en Susi. Zij zorgen voor de organisatie van het duiken en met hen zullen we vele (after) duikuurtjes doorbrengen. We worden naar ons hutje gebracht en bereiden ons voor op de komende dagen. Dagen die voornamelijk in het teken van duiken staan.
Het Maritime Senter ligt in een schitterend scherengebied en is goed georganiseerd. Behalve duiken bieden ze ook nog mogelijkheden om te gaan zeevissen, kanovaren, roeien en mountainbiken. Ieder watersportactiviteit heeft zijn eigen baai als uitgangspunt.
Daarnaast is het tevens een Maritime leerschool voor de Noorse jeugd. Op het terrein zijn diverse overnachtingsmogelijkheden zoals: een kampeerterrein, fraai appartementen voor kleine en grote groepen en compleet ingerichte hutten. Ook is er een zwembad en sauna. 


Duiken bij de basis

Het duikcentrum ligt direct aan het water, in een beschutte baai van het Skagerrak. Van hieruit worden alle duiken geregeld. Bootduiken, naar nabijgelegen duikstekken of een dagtour naar wrakken zoals de M/S Seattle en de M/S Tom B, alles onder het toeziend oog van de Noorse schipper Kai.  De duikbasis zelf biedt uitstekende gelegenheid om ter plaatste het water in te gaan om vervolgens in de baai of net buiten te gaan duiken. Voor wie andere duikstekken wil gaan verkennen zijn er ook mogelijkheden.

Wij hebben voornamelijk bij het duikcentrum gedoken. Het gemak en de gastvrijheid hebben hiertoe bijgedragen. Maar bovenal één enkele duik was niet voldoende om al het onderwaterleven te zien, elke duik bracht namelijk weer iets nieuws. Ten tijde van onze duiken was het zicht aan de beterende hand, zo’n 10 meter. Gedurende zomermaanden kan het zicht teruglopen naar 2 tot 3 meter, wat voor Noorse begrippen slecht is. Tijdens de wintermaanden is het zicht hier optimaal en kan oplopen tot boven de 20 meter.
Voor de basis bij de steiger is het maar 6 meter diep. De grote rotsblokken onder de steiger bieden leven aan veel organismen zoals oprolkreeft, lipvissen en kreeft. De hoge struikgewassen van Japans bessenwier bieden een schuilplaats aan de zeestekelbaars en adderzeenaald.
De voornamelijk zandige bodem van beschutte baai loopt geleidelijk richting het Skagerrak af, naar groter dieptes.  Terwijl als je meer landinwaarts duikt kom je in een zeegrasveld terecht. De linkerzijde van de baai is een grote steile wand. Deze wand is begroeid met vele organismen zoals diverse zakpijpen (Ascidia mentula, doorschijnende zakpijp, Corella parallelogramma), dodemansduimen, zeesterren (gewone zeester, kamster), mosdieren en zeedahlia’s. Lipvissen zoals de gestreepte lipvis, gevlekte lipvis en zwartooglipvis zie je veelvuldig voor je uitzwemmen. Volg je de linkerwand tot een diepte van 16 meter dan zal je nog de schaarse resten vinden van een oud houten wrak. Tussen de diverse rotsblokken aan de voet van de wand kom je veelvuldig zeedonderpadden tegen, maar ook krabben zoals de gewone strandkrab, noordzeekrab en de oprolkreeft (Galathea strigosa).  De rechterzijde van de baai is wat grilliger en kent ondieptes waar je op je gemak tussen de wieren kan snuffelen.
Op en boven de zandige bodem van de baai zie je veel grote pietermannen, diverse platvissen en lipvissen, maar ook zeedonderpadden, kabeljauw, zeenaalden, mul, harnasmannetje en steenbolken zwemmen hier rond.

Als je bij het duikcentrum gaat duiken, moet je in ieder geval een nachtduik maken. In het donker jagen grote scholen kleine vis in het licht van de duiklamp. Leuk, maar wel vervelend als je wilt fotograferen, want ze komen echt heel dicht bij. De grote pieterman die je overdag op de bodem ziet liggen, graaft zich nu in. Grote noordzeekrabben lopen vrij rond op zoek naar iets eetbaars. Terwijl de bont gekleurde lipvissen een plekje zoeken om te slapen. Tussen de rotsen zie je vele oprolkreeften wegkruipen als je het ligt van de lamp op ze laat schijnen en zeedonderpadden en puitaal zie je her en der over de bodem rond zwemmen. In de fotogalerie  vindt je foto's van het onderwaterleven van Noorwegen 2003.


Wrakduiken op M/S Seattle

Voor een dagtour naar de M/S Seattle moesten we diep in de buidel tasten, maar als je in Noorwegen bent geweest om te duiken, dan moet je ook hier geweest zijn.
Deze dag hadden we geluk, het was namelijk een mooie zonnige dag zonder veel wind. Deze tour zou de hele dag gaan duren. We gingen die dag met 12 man duiken op het wrak van de M/S Seattle. Een Duitse groep wrakduikers was een plezierig gezelschap en al gauw werd er informatie uitgewisseld over wrakduiken. De Noorse schipper Kai neemt gas terug, want de boot vaart door een schitterend scheren gebied met idyllische Noorse huizen. Ook aan boord wordt het even stil, want iedereen geniet.
Na ongeveer en uur varen komen we aan op de plek daar waar de M/S Seattle  op 8 april 1940 tijdens de  W.O. II gezonken is. De M/S Seattle is een indrukwekkend Duits bevoorradingsschip welk in een kruisgevecht door Noorse strijdkrachten in brand wordt geschoten te staan. Na 3 dagen onbemand rond gedreven te hebben raakt het achtersteven de wand van een fjord waarna het vervolgens zinkt. Slechts 2 posities kenmerken de locatie waar het 140m lange schip op de zeebodem rust. Er drijft een boei 40 meter boven de schoorsteen en een tweede boei drijft 25 meter boven het achtersteven. Wij dalen af langs de tweede boei en komen op het achtersteven terecht. Het zicht is zo’n 15 meter en kunnen daardoor een groot deel van het achtersteven overzien. De railing is rijkelijk begroeid met zakpijpen, dodemansduimen en zeesterren.  Terwijl we onder de davits door duiken zien we waaierkokerwormen en de kleurige zonnester. Over het dek lopen noordzeekrabben  en overal zien we steenbolken en kabeljauwen rond zwemmen.
Na de eerste duik gaan zoeken we aan land een plekje om iets te eten, te drinken en van het zonnetje te genieten. De tweede duik wordt ook weer op de MS Seattle gemaakt. Hoewel de omstandigheden n goed zijn: weinig wind, geen stroming en goed zicht,  blijft dit een duikstek voor ervaren duikers.
Om de dag af te sluiten worden we ’s avonds uitgenodigd bij het kampvuur. Gezellig napraten over de over het duiken, informatie over uitwisselen over wrakduiken, dat alles onder het genot van een hapje en drankje.


Wrakduik op de Dornier DO-24

Op 30 minuten rijden vanaf de duikbasis ligt nabij het vliegveld van Kjevik een driemotorig watervliegtuig, een Duitse Dornier DO-24. Het vliegtuig lag klaar voor vertrek, maar is op 22 april tijdens de 2e wereldoorlog in brand geschoten waarna het gezonken is. Het wrak bestaat uit 4 delen, die onderling met lijnen aan elkaar verbonden zijn. De 4 delen van het wrak zijn de romp met de cockpit, linkervleugel, rechtervleugel en de staart. Het wrak wordt met boei gemarkeerd, deze zit aan de vleugel vast. Dit watervliegtuig ligt op een diepte van 25-32 meter en is vanaf de kant te bereiken, door langs de boei af te dalen.
De goed herkenbare vliegtuigresten liggen op een zandige bodem. Rondom het wrak is weinig leven, wel bijzonder om te zien zijn de zeepennen. De wrakdelen zijn begroeid met zakpijpen en dodemansduimen. We beëindigen de duik door via de bodem terug te zwemmen naar de kant. In de fotogalerie vindt je ook foto's van het wrakduiken in Noorwegen


Tot Slot

Duiken in Noorwegen is een bijzondere ervaring. Het onderwaterleven doet beslist niet onder voor een duikvakantie in tropische wateren. Voor onderwater fotograven is het een paradijs vanwege de grote verscheidenheid aan organismen. Vanuit Zuid Noorwegen is het mogelijk om op diverse wrakken te duiken, meer en deel ligt echter op grote diepte. Het Skottevig Maritime Senter waar het duikcentrum van Norway Team Travel is gevestigd, is gastvrije en goed georganiseerd en biedt tevens  comfortabele overnachtingsmogelijkheden.  Een leuke bestemming om zeker eens naar terug te gaan.

Gerrit en Charlotte
September 2003